Berit Brænd deler med sollia.net sine lesere ny petit:

Bestemorsjuka

Eg har gått inn i min andre bleiealder (voner det blir lenge til den tredje, men han kjem nok ). Eg har begynt igjen med å skanne avisannonser og butikkhyller etter gode tilbod på Pampers og parkdressar. Det har gjeve meg nokre flashbacks.

Da eg dreiv i bransjen (min førre) med småungar, fekk vi fire av dei i løpet av mindre enn  fem år. I over eitt år hadde vi tre bleieungar samstundes, så eg må seie eg var i fyrstedivisjon, eller kanskje tilmed i tippeligaen når det galdt raske bleiebytte. Det var ein pitstop som kunne samanliknast med dekkskifte på racerbanen. Klede av på sentrale område. Gamal bleie av, pakka snøgt, men sikkert saman med venstre hand med olbogen på magen til ungen for å hindre utgliding frå stellebordet eller vedkassa eller kva det no var for underlag, mens den andre handa snappa opp ei ny, rista ho ut, og i mellomtida hadde venstre kasta den gamle og gripe tak i føtene på ungen, lyfta opp, så den reine bleia kunne lirkast inn under bakenden og teipast fast etter nokre vante, men snøgge sveip med ein våtserviett der det trongst. Om da ikkje det var meir alvorlege omstende som kravde ein tur under springen. Da gjekk tida.

Men så forlèt vi idrettsverda. Det har slege meg at blir ein mor, så er sjansen der for å bli mor tre gonger. Fyrst for sine eigne ungar. Det gir både sut og glede. Så blir ein mor for foreldra sine.  Det er litt glede, men mykje sut. Så har ein altså sjansen for tredje gong, for barnebarna sine, og det er rein glede. Ikkje rart det heiter bestemor.

Da eg var lita, var eg ikkje særleg oppteken av dokker. Eg hadde ei som heitte Anne, og som eg rett noko var svært glad for å få, og som eg leikte mykje med, men eg var vel så oppteken av å henge rundt i trea etter knehasane, bygge og bryte demningar i bekken og leike med patronhylser som vi – eg og bror min – fekk etter jaktturane til far. (Skal eg vere heilt ærleg, er å grøfte vårvatn, herunder bryte snødammar, framleis noko av det morosamaste eg veit. Han eg bur i lag med, tek seg av patronhylsene.) Eg hadde inga lengt etter å bli mor, og da eg kom opp i tenåra, stilte eg meg nokså uforståande til at nokre venninner ikkje fekk nok av snørrete, sure og illeluktande småungar dei skulle dra opp på fanget og klisseprate og bryste seg med.

Men så fekk eg mine eigne, og magien hende. Eg hugsar det uverkelege med å få sitt eige kjøt og blod i armane, tyngda, lukta, dei små snøfta, kjensla av den dunete, mjuke skallen og synet av dei bittesmå fingrane.  Det overveldande ansvaret for denne vesle skapningen på jorda, så fullstendig avhengig av meg. Men å bli bestemor? Inga hast, ta dykk tida, sa eg til avkommet.  Ikkje om eg skulle bli like tullete som andre. Aldri. Barnebarn, jo, jo, men dei fekk foreldra sjølve take seg av, så fekk eg sjå om eg kunne passe dei innimellom, nærmast for å korrigere oppsedinga litt og hindre dei i å bli altfor bortskjemde. Lære dei noko skikkeleg, som å strekke laken, luke i gulrotsengene og hente ved.

Kva skjedde? Eg vart like heilhuga idiot som mange andre besteforeldre eg veit om; eg kastar meg ned på kne, skjer grimasar og sansar ingen andre ting rundt meg, når desse, mine små juvelar, er i nærleiken. Eg forkastar så vel  vanleg åtferd som språklege normer i rolla som bestemor . Rett nok blir det tyngre og tyngre å stå dobbelt for å knyte sko, men eg smiler og bablar uforståeleg medan isjiasen svir nedetter lendene og blodtrykket sprenger på bak auga.

Det sviv føre meg at mine eigne ungar nok hadde noko trongare grenser enn dei eg no byr barnebarna.  Da var det fast leggetid, i alle fall i teorien, bordskikk og ikkje storme inn i stova.  No er det litt lausare. Stakkar, dei blir jo så leie seg. Jaså, du vil bake rundstykke? Du synest ikkje det er litt seint no, halv elleve om kvelden? Deigen lyt heve, veit du? Det gjer ingen ting, nei? Ja, du veit jo kor mjølet står, du, jenta mi. Flink som du er. Nei, sjå på han, nå, da! Kor flott han sorterer DVD-ane våre. Ver litt forsiktig med dei, du så. Ops, der gjekk det ein, ja. Stakkar, skvatt du? Nei, kom til bestemor, vesle klumpen, så skal vi finne noko godt. Is? Ja, det kan vel ikkje skade. Middag kan du jo få i morgon. Du vil ha den aller underste leika, ja? No, akkurat no, etter at eg har rydda dei fleste saman på plass oppi dei fine kassane dine? Du ville ikkje tenkje på å leike med dei femten andre du har rundt føtene? Nei? Nei, nei, da så. Da får vi finne ho, da. Skal vi synge godnattsongen ein gong til? No har eg sunge han sju gonger allereie, og han har ikkje endra seg noko sia sist. Kunne det ikkje vere på tide å sove litt? Ja vel, ein gong til. Lille kattepus, hvor har du vært….Nå får du sove. Pusse tenner? Har vi gløymt det? Vi kunne ikkje la vere denne eine gongen…? Nei? Nei, vel, du får kome da. Og tida går.

Jau, då, eg las òg for mine eigne ungar. Grå Ugle og Klondyke Bill, innimellom Sjøormen Ruffen og Gubben og Katten. Song for dei, òg. Men var det natta, så var det natta. Eg skulle opp til fjøset neste morgon. No er stoda ei anna. Eg får barnebarn på besøk i helgene, riktig nok ikkje så ofte som eg kunne ønske, så det hender eg kidnappar eitt eller to fredag ettermiddag. Og da er det nesten om å gjere å halde dei vakne lengst mogleg, så ein får mest mogleg glede av dei.

Kvifor blir vi slik? Kvifor forlèt fornufta oss når slekta gjer det ho skal gjere, nemlig la generasjonane gå sin gang? Er det rett og slett ein forsmak på åreforkalkinga, rein og skjær presenilitet? Er det fordi vi blir betre menneske når vi eldast, litt klokare og langmodige? Er barnebarna søtare og snillare enn våre eigne ungar var? Eller blir vi som barn igjen sjølve? Berre for å forberede oss til møtet med Vår Herre?  Eller, kan hende, som eg eigentleg trur, har vi skjønt kva livet eigentleg handlar om? Vekta av eit lite barn på fanget. Et par mjuke små armar rundt halsen ein sundags morgon.

Eller på den andre enden av skalaen: Synet av eit barn med andletet ned i sanda på ei strand ved Middelhavet, hogget i bringa og vissheita om at det ikkje er vårt barn, vårt barnebarn, og lovnaden vi gir oss sjølve om at vi skal ta vare på alle små augneblink med våre eigne og samstundes ha hjartet ope når andres barnebarn bankar på porten. Dei treng alle eit trygt fang så vel som eit trygt land.

Eg veit ikkje. Kanskje ei blanding (bortsett frå det med at mine barn ikkje var søte og snille nok. Det var dei). Det er ikkje så farleg, heller. Berre eg får vere bestemor så mykje eg vil. Eg får rett nok dårleg samvit ein gong i blant når eg innser at eg tillèt barnebarna noko meir enn mine eigne fekk lov til. Trøysta er at når neste generasjon kjem, bleiealder nummer tre har passert og eg er vel under torva komen, kjem mine barn, dei blivande besteforeldra, til å gjere akkurat det same. Bestemorsjuka går i arv. Gud skje lov. Måtte ho kome alle barnebarn i verda til gode.