Sevat Olsen Øvermoen/Atnedalen

var født i 1806 på Øvermoen som da var husmannsplass under Storbekkmoen. Han var gift med Anne Engebrektsdatter Atnedalen. De ble oppsagt på Øvermoen og flyttet da til en plass under Atnedalen.

Han var skinnfeldmakar, og i det handverkeret var han ein meister. Ingen fekk skinna so mjuke og kvite som han, og helder ikkje var nokon i stand til å få so digre felder, for han var ein klyppar til å skjera til au. Å so væl som han sauma. Dei slapp sjå at fella hans spratt opp i saumen.

Han for ikkje gardmellom og lydde etter arbeid den kar’n. Best som det var kom det brev eller bod åt han frå folk, som ville få han til å gjera felder. Han var kry av dette å sa når nokon klaga seg over at det var vondt for arbeid: «Det er nok å gjera for den, som er kar. Eg skulde få so mykje arbeid eg ville om eg hadde ti hender. Dei gneg mest øyra av meg».

«Har du kokt kaffi, kjæring?», var jamleg det fyrste han sa då han hadde helst og takka for sist. Og var det ikkje so måtte ho lage til, for kaffi måtte han ha. Ja, rett når han skulde betala kaffien, var han løgleg å sjå. Han tømde den lange skinnpungen sin på bordet og spreidde utyver sølvpengane for å finne ein tvo-skilling som var den faste pris på ein kopp kaffi, og alt i eit glytte han ikring seg for å sjå om me la merkje til pengane hans. Då han hadde betala kaffien, rekna han pengane halvhøgt i pungen att. So tok han opp pipa si, og då kom kjeften hans på glid. Kom han heima frå og skulde burt på arbeid, so byrja han å fortelje, om kvar han skulde, om dei han hadde fenget bod og brev frå, som han skulde åt seinare og om kor mange skinn dei hadde på kvart stelle. Og jamleg var det einkvan, som skulde få vera feldlaus for han, fordi dei inkje hadde stelt han til lags sist han var der.

Sevat var og spelmann. Fela hadde han med seg kor han ferdas, og den kunde han handtere. Ja det var løgleg å sjå den vesle karen når han stod tvikrokete og spela. Han var ledug då. Hovudet og føtene fylgde med leiken. Ja, rett når han spela polsk. Då grasserte han fælt. Å so som han trampa. Du kunde inkje anna tru, enn at han skulde setja føtene gjennom golvet. Han var nok reint god til å spela polsk. Gamle folk her i seier at dei ikkje hev høyrt nokon slik som han.

Han var lenge halden for å vera beste spelmannen her i området. Det gjekk ikkje an å gjera eit skikkeleg bryllaup eller ein joledans utan dei laut ha han til å spela. Han vart mang ein gong tinga burt i andre bygder, og han kom heimatt med mykje pengar. Han tala om at han sume gonger gjekk heimanfrå joledagen og ikkje kom att før tjugendagen og hadde spelt mest kvar natt.

Men det vart meir og meir slut på å tinga han til spelmann di eldre han vart, og det ergra han fælt. Dei var på mange stelle harme på ‘n  fordi han ville ha spelepengane tidleg om natta, og når han hadde fått dei, vart det langt i mellom kvar dans han spela.

«Ja til å spela polsk var han god», det seier alle som hev høyrt han. Men til å spela andre dansar er det mange som seier at han inkje var rar, og det då helst dei unge, for dei vart musikken hans for gamaldags.

«Det er ingen sak å få folk til å dansa når ein kann spela», eller «Vill dykk læra spela, so kom hit. Eg hev spelt åt kongen au eg. Det kjem inkje dykk til å gjera om dykk vert hundre år», sa han.

Ja han fortalte mang ein gong om den turen han gjorde til Messelt då han spela for kongen. Forteljinga hans var omlag slik:

«Det var det året, kongen vår var nordpå til Trondheim år å bli krønt. Eg fekk bod om å koma til Messelt å spela åt han. Det skulle vera storball der, ser dykk. Ja, eg gjorde meg i stand og gjekk. Eg spelte om kvelden ei tid og fekk fjorten dalar. Og om morgonen att då han skulde reise, gjekk eg burt åt han, kasta luva mi på marka og sa: «Du konge, vil du høyre ein Napoleonsmarsj, gut, som vart spelt i denne siste ufreden?» Ja, kongen vende seg åt meg. Fyrst tok han opp luva mi og såg på ho, så sa han: «Dette må vera lette og gode sumarsluer?» «Ja det er bra luer, når det er pent væ’r, men dei er leie i regnet, gut, for det renn ned i halskroken.» Så ville han få veta kva me kalla slike luver. «Å det er skjoldluver eller smekkluver», svara eg. Og då vart det so at eg skulle spela. Då eg hadde spelt, tok han opp eit halvdalarstykkje og gav meg. Eg takka og bad han lukke på tur’n. – Eg tykte, det inkje var verre å tala åt han hell eit anna menneskje, eg. Men storkarane, som sto der, glåmde fælt. Dei syntest nok, det var rart at ein slik ein som eg skulde våga seg burt åt han. Eg var nok ikkje så fint kledt hell eg som dei. Eg hadde svarte vadmålsklede og eit raut halsturkle, men det brydde ikkje kongen seg mykje om. Nei det er berre tull å vera unnseleg.»

H.S.